Milli Eğitim Bakanlığı 2006 yılında “Okullarda Şiddetin Önlenmesi” genelgesinde alınması gereken önlemler ile kurulacak komisyonlar ve yapılacak çalışmalar bildirilmişti.
“Eğitim-öğretim sistemimiz içinde görev alanların sorumluluklarını yerine getirmesi, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında sorunlara erken müdahale ve özellikle problemin oluşmadan önlenmesine yönelik gelişimsel-önleyici yaklaşım esas alınmalıdır.
Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden, görsel ve yazılı medyada yer alan haberlerden özellikle okullarımızda şiddet, saldırganlık, zorbalık gibi olayların arttığı anlaşılmaktadır. Öğrencilerin güven ortamı içinde eğitim kurumlarına devam edebilmelerini sağlamak ve eğitim sisteminden istenilen başarıyı elde edebilmek amacıyla koruyucu ve önleyici çalışmaların önemi artmaktadır.” (MEB Genelge No: 2006/26)
Her okul rehberlik servisi ve kurulan komisyonların hazırladıkları “Okulda Şiddeti Önleme Eylem Planı” o zamandan beri geçtiğimiz yıllar ile 2014-2015 Öğretim yılı için bile söz konusu planlar yapılmaktadır. Bu planların devam etmesi de okullarda şiddet olaylarının varlığını göstermektedir.
Şiddet olaylarının çeşitlerini dikkate alırsak, okulların bulunduğu konum, öğrenci profili, veli yapısı, öğrenci yoğunluğu, çevre etkenleri, okulun yapı ve boyanma renkleri (Bkz. “Renklerin Çocuk Hareketlerine ve Şiddete Etkisi” yazımız), il geneli okullar ile ülke genelinde bulunan okullarda çeşitli şiddet olayları farklı yüzdelik oranlarında mutlaka vardır.
Eğitim kademeleri 4+4+4 olarak dönüştürülmeden ve düzenlenmeden önce yapılan şu araştırmanın bir kaç pasajını sunmak istiyorum:
“İlköğretim okul (şimdi İlkokul, Ortaokul) yöneticileri sözel şiddet olarak nitelendirilen laf atma, alay etme, lakap takma, küfür etme, iftira atma, tehdit etme, dedikodu yapma vb. şeklindeki davranışların öğrenciler arasında en sık görüldüğünü belirtmişlerdir. Öğrencilerin burada birbirlerini model alarak bu tür sözel şiddet davranışlarını gösterdiklerini söylemek mümkündür.
Öğrencilerin bedensel nitelikteki şiddet türleri olarak itme, tekme atma, tokat atma, saç çekme, kulak çekme, kaba şaka gibi şiddet türlerini gösterdiklerini bildirmişlerdir. Bunu duygusal ve cinsel şiddet türüne ilişkin davranışlar izlemektedir.
Öğrenciler zorbalığın en yüksek oranda bahçede olduğunu söylerken; öğretmenler ise bahçe ve koridorda yapıldığını söylemişlerdir.
İlköğretim okul yöneticilerinin okulda yaşanan şiddet olaylarının nedenlerini çoğunlukla aileden kaynaklanan aile içi şiddet, ailenin eğitimsizliği, parçalanmış aile, sevgisizlik, ilgi çekmek, sosyo-ekonomik yapıya bağlamaktadırlar. Şiddetin nedenleri arasında aileden farklı olarak görsel ve yazılı medya, toplumun kültürel yapısı ve sosyal çevreyi de görmektedirler.
Ancak okulda şiddetin nedenleri arasında okul kültürü ve okul iklimini belirtmemişlerdir. Okul kültürü güçlü olan kurumlarda şiddet eğiliminin düşük yoğunlukta gözlenebileceği söylenebilir. Dolayısıyla okullarda şiddetin önlenmesinde güçlü okul kültürü, okula aidiyet ve okul iklimi oluşturmak çok önemlidir. Ancak okul yöneticileri şiddetin kaynağını dışarıda aramaktadır, okula bağlı nedenleri belirtmemişlerdir. (Zühal Çubukçu & Ayşe Dönmez, https://www.pegem.net)
Daha bu yıl içerisinde Başbakan Yardımcımızın basında yer alan beyanatında ve basın-yayın organlarında, TV haberlerinde yer alan bilgi; çeşitli uyuşturucular ilkokula kadar indiğinin bildirilmesi şiddetin okullarda olabileceğinin göstergesidir.
Harf sırasına göre; Adana, Ardahan, Bartın, Bilecik, Denizli, Diyarbakır, Erzincan, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mardin, Mersin, Samsun, Şırnak vs. bu kadar il vermek yeterlidir. Şiddet olayları sadece bu illerin çeşitli okullarında değil, biraz daha basında araştırma yapılırsa, bu illerle sınırlı olmadığı ortaya çıkacaktır. Bu iller yazıyı hazırlarken, (2014 yılı itibariyle) internetten bir kaç dakikalık araştırma sonucu elde edilen illerdir. Bu illerde halen şiddet var denilemez. Sadece konunun anlaşılması için verilen örnekler olup, o illerde şiddetlerin yüzdelik oranlarını da araştırmadım ve bilmiyorum.
Çeşitli basın haberlerinde “Öğretmenlere uygulanan şiddet haberlerde”, “basın açıklaması yapan sendikalar öğretmenlere yapılan şiddeti kınadı” ve “son günlerde öğretmenlere yönelik şiddet olaylarının artması üzerine “Eğitim Birsen, Türk Eğitimsen, Özgür Eğitim-Sen, Eğitimsen”, öğretmenleri şiddeti kınadı” bu sendikalar tek tek, bazı il veya ilçelerde ise hep birlikte basın açıklamaları yaptıkları basın-yayında yer almaktadır.
Demek kayda değer şiddet; okulların hepsinde (Allah Muhafaza) olması mümkün değil ve varda denilemez, ama bazı okullarda şiddetin var olduğu da bir gerçektir. (Makaleler bölümünden “Şiddet Çeşitleri”ni okumanızı tavsiye ederiz.)
İLGİLİ YAZILAR
adarselim@gmail.com
