Müslümanın kurban kesmekle yükümlü olabilmesi için dört şarttan birisi malî imkândır. Kurban kesme mükellefiyeti için malî imkânın ölçüsünde yanlış anlama ve anlaşılma vardır.

Hanefî mezhebine göre, kurban kesmeyi vâcip kılan zenginliğin ölçüsü, zekâtta ve fıtır sadakasında aranan zenginlik ölçüsüyle aynı olup kişinin borçları ve aslî ihtiyaçları dışında 20 miskal (80.18 gr.) altına, ya da buna denk bir paraya veya mala sahip olmasıdır. Bu miktar bir mala sahip olan kimsenin kurban kesme imkânına sahip olduğu düşünülmüştür.

Böyle olunca ücretli, memur gibi sabit gelirli kimselerin, kendi bütçe imkânları içinde sıkıntı çekmeden kurban ücretini ödeyip ödeyemeyeceğini göz önünde bulundurması ve ona göre karar vermesi gerekir.

Böyle sabit gelirlilerin aslî ihtiyaç harcamalarını çıktıktan sonra yıllık gelirinden artakalan miktar 80.18 gr. altın değerine ulaşıyorsa kurban kesmeleri gerekir.

Günümüzde akıllı ve çok pahalı telefonlar, bilgisayar, tabletler ve televizyon vb. bir ailede her birey için veya birden çok bulunduran ve almış olan Müslüman ailelerin kurban kesmeleri ibadet açısından zorunlu gibidir. Hatta durmadan telefon ve araç değiştiren ihtiyaçtan ziyade keyfi harcamalarda yapılıyorsa nisab miktarı param yok kurban kesemem demek doğru olur mu? Bu durumlar kurban kesmemek için mazeret sayılabilinir mi?

Şafiî, Hanbelî, Mâlikî mezhepleri kurban kesmeyi sünnet saydıklarından, kurban mükellefiyeti için ayrıca bir zenginlik ölçüsü tespit etmemişlerdir. Yani kurban sünnetini isteyen her kişi işleyebilir. Yani isteyen her Müslüman kurban kesebilir.

Uygun olan, kurban alma imkânı bulunmayan kimselerin, kurban kesmek için kendini zorlamamasıdır. Ancak keyfi harcamalar yapan aileler, hatta kurban keseceğimize bayram tatili yapalım düşüncesini taşıyanlar iyi muhasebe etmeliler. Çünkü yukarı da serdedilen durumlar gerçek mazeret sayılmazlar.

Kurban kesmek için “Kurban İbadetinin Fazilet ve Sevabı” başlıklı yazımızda anlattıklarımızı göz önünde bulunduranlar ve bu ibadetin ecrine nail olmak isteyenler kurban kesmeli!…

“Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık. İşte sizin ilâhınız bir tek ilâhtır. Şu hâlde yalnız O’na teslim olun. Alçak gönüllüleri müjdele!” (Hac, 22/34)

Ayette geçen her ümmet tabiri ve emrinden anlaşılan insanlık tarihi boyunca hemen bütün dinlerde kurban uygulaması vardır. Ancak dinler arasında şekil ve amaç yönüyle farklılıklar mevcuttur.

Kurban ibadetinin İslamiyet’te ve Ümmet-i Muhammed de kemale varmıştır. Ben bu din ve Hz. Muhammed (sav) ümmetiyim diyenler ve diyebilenler ile emri Ku’an’a ve sünneti Resulullah’a uymak isteyenler kurban kesmeli!..

Hz. Peygamber (sav)’e hitaben:

“Rabbin için namaz kıl, kurban kes” (Kevser 108/2) buyrulmasının ümmeti de kapsadığı bir gerçektir.

Zeyd b. Erkam sorar:

– “Ya Resulallah bu kurban kesme olayı nedir?

– Atanız İbrahim’den kalma bir gelenek/bir sünnettir.

– Bizim bundan kazancımız ne?

– Kurbanın her kılına karşılık bir sevap.”  Yine kurban kesmenin fazileti ve sevabıyla alakalı Allah Rasulü (sav) şöyle buyuruyor:

– Para, kurban bayramı günü kurbana harcandığından daha iyi bir yere harcanmaz.

– Cimrilerin en kötüsü (vacip iken) kurban kesmeyendir.

– Kurbanın postunun her kılına ve her parçasına bir sevap vardır.

– Kurbanlarınız, semiz olsun. Onlar, Sıratta bineklerinizdir.

– Kurbanın derisindeki her tüy sayısınca size sevab vardır. Kanının her damlası kadar mükâfat vardır. O sizin mizanınıza konacaktır. Müjdeler olsun!..

– Kurbanlarınızı gönül hoşluğu ile kesin! Çünkü hiçbir Müslüman yoktur ki, kurbanını kıbleye döndürüp kessin de, bunun kanı, boynuzu, yünü, her şeyi kıyamette kendi mizanına konan sevabı olmasın!..

– Sevap umarak kurban kesen, Cehennemden korunur.

– Kurban Bayramında yapılan amellerden, Allahü teâlâ katında, kurban kesmekten daha kıymetlisi yoktur. Daha kanı yere düşmeden, Allahü teâlâ onu muhafaza eder. Onunla nefsinizi tezkiye edin, onu seve seve kesin!..

Bir Müslüman’ın hali vakti yerinde, nisab miktarı malı varsa veya böyle bir mala/paraya sahip olması kesinlik düzeyinde -memur ve işçiler gibi- ise kurban ibadeti ifa edilmeli!…

 

adarselim@gmail.com