لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ اَنْ تَأْكُلُوا جَم۪يعاً اَوْ اَشْتَاتاًۜ فَاِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتاً فَسَلِّمُوا عَلٰٓى اَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةًۜ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمُ الْاٰيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ۟
“Bir arada veya ayrı ayrı olarak yemek yemenizde de bir sakınca yoktur. Evlere girdiğiniz zaman birbirinize, Allah katından mübarek ve hoş bir esenlik dileği olarak, selam verin. İşte Allah, düşünesiniz diye ayetleri size böyle açıklar.” (Nur, 24/61)
Ayetin başında geçen onbir kişi veya yerler şunlardır:
Kendinizin / çocuklarınızın evleri, baba, ana, erkek ve kız kardeşlerinizin, amca, hala, dayı ve teyzelerinizin, anahtarlarına sahip olduğunuz evler ile arkadaşınızın evlerinde yemek yemenizde size hiçbir mahzur yoktur.
Çocuğun evi babasının evi gibidir, çocuğun malı babasının malı yerindedir.
İmam Ahmed Müsned’inde ve Sünen sahipleri Hz. Peygamber (sav) şu hadisini rivayet ederler:
“Sen ve malın babana aitsiniz.”
Buharî’nin Tarih, Tirmizî, Nesai ve İbni Mace’nin Sünen’lerinde Hz. Aişe’den (ra) rivayet ettikleri Hadis-i Şerifte de şöyle buyulmaktadır:
“Yediğiniz şeylerin en helâli ve en temizi kendi kazancınızla elde ettiğiniz şeydir. Evlâdınız da sizin kazancınızdır.”
İmam Ahmed ve Ebu Davud’un rivayette Efendimiz (sav):
“Müslüman kişinin malı ancak gönlünün rızasıyla helâl olur” buyurur.
Ayet-i Kerime’nin nüzul sebebi her ne olursa olsun sebebin hususiliği, hükmün umumiliğine engel teşkil etmez. Çünkü ayetin hitabı mutlaktır. Bu nedenle erkeklere özgü olduğunu ifade eden bir delil yoktur. Yani ayetin içerdiği eğitici, öğretici ve uyarıcı özelliğe sahip olması bakımından; erkek kadın iki cinsi birden kapsadığını söylemek mümkündür. Sayılan yakınlık ilişkilerine göre kadınlı erkekli bir sofrada beraberce yemek yemenin bir sakıncası olmadığı ifade ediliyor. Ancak kadın erkek cümbür cemaat bir arada yemek yiyebilirsiniz anlamına da gelmez. Yine mahremiyet esasına uymak şartıyla bu sayılan akrabalarla birlikte yemek yenilebilir.
Bu ayet kişinin yalnız başına ve toplu halde yemek yemesi hususunda Allah Tealâ tarafından verilen bir ruhsattır. Fakat toplu halde yemek yemek daha bereketli ve daha faziletlidir.
Bir adam Peygamber (sav)’e:
– “Biz yemek yiyoruz, ama doymuyoruz” dedi.
Peygamberimiz (sav):
– “Belki de ayrı ayrı yemek yiyorsunuz. Yemek üzerine toplanınız ve Allah’ın adını anınız / Besmele çekiniz ki Allah size bereket ihsan eylesin” (Ebu Dâvud, Et’ime 15, (3764); İbnu Mâce, Et’ime 17, (3286); Kutub-i Sitte, c. 11, (3871) buyurdu.
İbni Mace de Hz. Ömer’den (ra) rivayet ettiği bir hadiste de:
“Toplu halde yemek yiyin. Ayrı ayrı yemeyin. Zira bereket cemaatle beraberdir.” (İbn Mâce, Et’ime, 17, hn: 3287)
adarselim@gmail.com
