DEĞERLER EĞİTİMİNİN AMAÇLARI

Milli Eğitim Bakanlığının 2010/53 nolu Genelgesi ile okullarda öğretilmeye başlandı.

* İyi karakterli bireyler yetiştirmek,

* İnsani temel değerleri kazandırmak ve yaygınlaştırmak,

* Temel dinî ve ahlakî değerleri öğrenmek,

* Çocuk ve gençlerin psikolojik, bilişsel ve sosyal gelişimlerine uygun olarak kazanımlar sağlamak,

* Doğuştan var olan kabiliyetleri ortaya çıkarmak ve kişilik gelişmesini sağlamak.

* Öğrencilerin, “milli ve evrensel” kültür değerlerini öğrenmesini sağlamak

* Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, bireyler yetiştirmek.

 * “Temiz Toplum”u oluşturabilmek için “İyi İnsan / İyi Vatandaş” yetiştirmektir.

Demek; “dinî, ilmî, manevî, millî, insanî ve evrensel” değerler çerçevesinde eğitim yapılması şarttır.

Bir örnek:

* (Dünya haritasını düzeltme hikâyesi)

Çocuk; “bana verdiğin haritanın arkasında bir insan resmi vardı. İnsanı düzelttiğim zaman dünya kendiliğinden düzeldi” diye cevap verir. Dünyanın düzelmesi için insanların düzelmesine, bunun için de insanların değerlerle yoğrulmalarına ihtiyaç vardır.

AİLEDE DEĞERLER EĞİTİMİ 

Her insanın ilk mektebi ana karnı ve kucağı ile baba ocağıdır.

Ailede anne ve babaların çocuklarına örnek ve rol model olmaları ve gerektiği zamanlarda da anlatarak çocuklara değerleri aktarmalarıyla başlar ve okulda devam eder.  Çevre ve medya ile de pekiştirilir.

Eğitimde, en büyük görev AİLE’ ye düşer. Çünkü “İnsanın en birinci üstadı ve tesirli muallimi, onun vâlidesidir.” (L) Baba olmak kolay, babalık yapmak zordur.

* “Aile, Değerler Eğitim Merkezidir”

Ancak okulun değer eğitimindeki sorumluluğunu ortadan kaldırmadığı gibi, çocuğun okula başlaması da aileyi sorumluluktan kurtarmaz.

* Anne ve babalar çocuklar için “Birer Bilgi Kaynağı”dır.

Çocuklar doğrudan, gençler doğrudan veya dolaylı olarak bilmediklerini, akıllarına gelen soruları veya farklı kaynaklardan duyduklarını teyid etmek için ebeveynlerine sorarlar.

* Anne – Baba “Rol Model Birer Örnektir”

“Çocuklar çoğu kere öğütlere kulaklarını kapatır, ama örneklere gözünü açarlar.” Anne- babaların yaşam şekli, çocuğun ÖRNEK kitabıdır.

“TAKLİT” çocukluk döneminin en önemli öğrenme biçimidir.

* (Sigara ve Telefon örnekleri)

“Hazmolmayan ilim telkin edilmemeli” (S)

Hz. Ali (ra)

“Eğri cetvelden doğru çizgi çıkmaz” diyor.

“Lisan-ı hal, lisan-ı kalden daha kuvvetli ve tesirlidir.” (Ş)

“Bir çocuk küçüklüğünde kuvvetli bir ders-i imanî alamazsa, sonra pek zor ve müşkil bir tarzda İslâmiyet ve imanın erkânlarını ruhuna alabilir. Âdeta gayr-ı müslim birisinin İslâmiyeti kabul etmek derecesinde zor oluyor, yabani düşer.” (EL)

Hz. Peygamber (sav) tarafından ANA BABANIN çocuğuna bırakacağı “EN GÜZEL MİRAS” (Tirmizi, Birr, 33) olarak nitelendirdiği” “Güzel Ahlak ve İyi Terbiye” dir.

* Ailenin nasihatı / öğüdü en faydalı olandır.

Ana veya baba yüz öğretmene bedeldir. Bunun için ana ve babanın öğüdü daha etkilidir.

Ayet-i Kerimelerde:

  • “Sen öğüt (zikr) Çünkü öğüt (zikr) mü’minlere fayda verir.”  (Zariyat, 51/55)

  • “Sen öğüt (zikr) ver!. Sen ancak bir öğüt (zikr) vericisin.” (Gaşiye, 88/21)

  • “Ben sizin için güvenilir bir nasihatçıyım.” (Araf, 7/68)

  • “(Ey Muhammed!) Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle (mev’ıza) çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et.” (Nahl, 16/125)

  • Bu (Kur’an), insanlar için bir beyan / açıklama, muttakiler için bir hidayet ve bir (mev’ıza) öğüttür.” (Ali İmran, 3/138)

  • “Ey insanlar!. İşte size Rab’ınızdan bir ÖĞÜT (MEV’IZA) ve kalblere bir şifa ve mü’minler için bir hidayet ve rahmet (Kur’an) geldi.” (Yunus, 10/57)

NASİHAT / ÖĞÜDÜN ŞEKLİ

  • “Peygamberlerin haberlerinden kalbini kuvvetlendireceğimiz her türlü KISSAYI sana anlatıyoruz. Sana hak, mü’minlere de bir öğüt (mev’ıza) ve hatırlatma (zikir) gelmiştir.” (Hud, 11/120)

  • “Andolsun, size açıklayıcı ayetler, sizden önce gelip geçenlerden bir MİSAL ve Allah’a karşı gelmekten sakınan (muttakiler) için bir ÖĞÜT (MEV’IZA) ” (Nur, 24/34)

AYET :                                                   DEĞERLER

EMİR OLARAK:

  • (Lokman) “YAVRUM!..

  • Namazı kıl,                                                  İtaat, Dindarlık

  • İyiliği emret,                                              Yardımseverlik

  • Kötülükten alıkoy,                                   Toplumsal Düzen

  • Başına gelen musibetlere sabret.         Sabır, Tahammül

  • “İnsanları küçümseyip yüz çevirme!.           Saygınlık

  • Yeryüzünde böbürlenerek yürüme!.             Tevazu

  • Yürüyüşünde tabiî ol, sesini alçalt.               Alçakgönüllülük

  • Allah, kendini beğenmiş övünen kimseyi sevmez. Sevgi, Şefkat

Çünkü bunlar, kesin olarak emredilen işlerdendir.”(Lokman,31/17-19)

  • “İnsan için ancak çalıştığı (vardır)/ndan başkası yoktur.” (Necm, 53/39)

OKU: DEĞERLER EĞİTİMİ Mİ, EĞİTİMDE DEĞERLER Mİ?

MEDYADA DEĞERLER EĞİTİMİ

Bilindiği üzere görsel medyanın insan üzerinde ”olumlu veya olumsuz” yönde tesiri çok fazladır. Dinî, ahlakî değerlerimize uygun olmayan filim veya söylemler din adına dahi olsa bazen yıkıcı olabilmekte. Çünkü tahrip kolay, tamir zordur.

  • (Orman oluşturmak ve yakmak // ev yapmak ve yıkmak misalleri)

Eğitimin Dört Sacayağı

 

Eğt. Sacayağı

Ağaç

Bina

1

Aile

ÇEKİRDEK

Temel

2

Okul

Gövde

Bina

3

Çevre

Dal-Yaprak

Boya-Cila

4

Medya

Meyve

ÇATI

 

Medya / Kitle İletişim Araçları

  • Basılı Yayınlar: Gazete, Dergi, Kitap

  • Görsel Ve İşitsel Yayınlar: TV, Bilgisayar / İnternet, Telefon

  • Sosyal Medya: Facebook, Watsap, İnstagram vb.

  • Arama Motorları: Google, Yandesk, Yahoo, Mikrosoft

  • Web Siteleri: You Tube, Vimeo, Wikipedia vd.

DEĞERLERİN SINIFLANDIRILMASI

Aslında değerler; ”dinî, ahlakî, millî, siyasî, sosyal, ekonomik, estetik” …vb. şekilde gruplandırılabilir. Örneğin:

Dinî: Emir-yasak, helal-haram

Ahlakî: İyi- kötü, doğru-yanlış

Millî: Vatan-millet, birlik-beraberlik

Siyasî: Adalet-hürriyet, ehliyet-liyakat

Sosyal: Sevgi-saygı, yardımlaşma-dayanışma

Ekonomik: Üretim-tüketim, mal-mülk

Estetik: Güzel-çirkin, nizam-intizam

Hangi alan olursa olsun; değerler sisteminin temelinde  “SEMAVÎ DİN VE PEYGAMBERLER” vardır. Çünkü değerler; her toplumda bir tarihi süreç içinde ”dinî inanç ile örf ve adetler” yani “gelenek ve görenek”ler sonucunda oluşurlar.

DEĞERLER EĞİTİM KONULARI

Adalet,

Saygı,

Sevgi

İyilik,

Sorumluluk,

Dürüstlük,

Hoşgörü,

Nezaket,

Merhamet,

Çalışkanlık,

Özgüven,

Fedakârlık,

Sadakat,

Şefkat,

Merhamet,

İyi niyet,

Yardımlaşma,

Dayanışma,

Selamlaşma,

Misafirperverlik,

Vatanseverlik,

Çalışkanlık,

İslam Adabı,

İlmihal,

Kur’an-ı Kerim,

Sure-Dua öğretimi,

Abdest ve temizlik öğretimi.

Bu değerleri öğrencilere nasıl vermek lazım?

ANAOKUL farkındalık oluşturmak amacıyla doğrudan değerler eğitimini vermek.

İLKOKUL örneklendirmek, anlamlandırmak ve uygulamaya hazırlamak.

ORTAOKUL davranışa dönüştürülmesini sağlamak.

LİSELER de ise davranışları yaşam haline getirerek uygulamaya koymak şeklinde olabilir.

 

HÂSILI KELAM

Değerler, öğrenilen ve öğretilen kavramlardır. Bu nedenle öğrencilerin sağlam bir karakter geliştirebilmesi “aile, okul, çevre ve medya” da değerlerin birbiri ile tutarlı ve birbirini tamamlayıcı nitelikte olması şarttır. Diyor:

Başta size ve ekibinize ve Kanal Fırat ile Kanal 23 yetkililerine teşekkür eder, saygılarımı sunarım.

 Selim ADAR

adarselim @gmail.com

                                        Kanal 23         14/03/2020

                                        Kanal Fırat  05/04/2020